Ζήση Ανθή : Εποπτικό υλικό και ιδέες για τη σύνθεση λέξεων στο νηπιαγωγείο .
Όταν μάθαμε για τα λαχανικά στο νηπιαγωγείο , η κυρία είπε : "Πώς τρώμε λοιπόν τα λαχανικά ; " Κάποιο παιδάκι βιάστηκε να πει ότι τα μαγειρεύουμε . Μου φάνηκε , όμως πως δεν ικανοποιήθηκε και πολύ από αυτή την απάντηση η κυρία . Τότε λοιπόν της είπα κι εγώ πως κάνουμε σαλάτα . Αμέσως έλαμψε το πρόσωπό της .
Τι σκεφτόταν ; Να φτιάξουμε μήπως καμιά σαλάτα στο νηπιαγωγείο . Και φυσικά δεν έχασε την ευκαιρία !
Και μας ρώτησε ευθύς αμέσως που μπορούμε να βρούμε λαχανικά . Για καλή της τύχη , υπήρχε ένα μανάβικο κοντά στο νηπιαγωγείο μας , αλλά και λαϊκή αγορά να υπήρχε σίγουρα κι εκεί θα μας πήγαινε για να βρούμε αυτό που θέλαμε ! Κι εμείς άλλο που δε θέλαμε ! Θα πηγαίναμε στο μανάβη , θα βλέπαμε λογής - λογής φρούτα και λαχανικά . Δε σας κρύβω πως κάποιοι από εμάς ούτε που ξέραμε πως θα είναι , γιατί η μαμάδες δε συνηθίζουν να παίρνουν τα παιδιά τους για ψώνια . Αλήθεια , γιατί το κάνουν αυτό ,δεν μπορώ να το καταλάβω ! Ίσα ίσα θα μαθαίναμε περισσότερα πράγματα , θα αποκτούσαμε καινούριες εμπειρίες , όπως άκουσα να λέει μια μέρα η κυρία .
Έτσι , λοιπόν , πήγαμε στο μανάβικο και γυρίσαμε με τα λαχανικά μας . Η κυρία τα έπλενε και μετά τα έκοψε και τα έβαλε σε πολλά πιατάκια . Εμείς περιμέναμε με ανυπομονησία να τις δοκιμάσουμε ! Αφού τις φάγαμε ... η κυρία ρώτησε :"Ποια λαχανικά χρησιμοποιήσαμε , παιδιά για να φτιάξουμε τις σαλάτες μας ;" Κι εμείς τις είπαμε πως χρησιμοποιήσαμε αγγουράκι , ντομάτα , καρότο , λάχανο και μαρούλι .
Και η κυρία είπε αμέσως :" Πώς λέτε να ονομάζεται η σαλάτα που έχει ντομάτα ;" Ντοματοσαλάτα φυσικά , της απαντήσαμε όλοι με ένα στόμα !
Έπειτα μας ρώτησε και για τις άλλες κι εμείς τις είπαμε : καροτοσαλάτα , λαχανοσαλάτα , μαρουλοσαλάτα .
"Και η σαλάτα με το αγγουράκι ;" μας ξαναρώτησε επίμονα ! Όλο ερωτήσεις είναι αυτή η κυρία ! Γιατί δεν το λέει η ίδια ; Δεν πρόσεξε ότι μαζί με το αγγουράκι βάλαμε και ντοματούλα ; Τότε , σήκωσα το χεράκι μου και της είπα πως τη λένε αγγουροντοματοσαλάτα . Όμως , ένα κοριτσάκι , που καθόταν δίπλα μου διαφώνησε . "Εγώ , είπε άκουσα πως τη λένε αγγουροντομάτα " .
Τότε αναρωτήθηκα φωναχτά , γιατί δεν πήραμε κι άλλα λαχανικά από το μανάβικο , αφού γίνονται σαλάτες και με άλλα ! "Γιατί , λέτε , παιδιά ;" , είπε πάλι η κυρία . Ένα κοριτσάκι είπε τότε πως μερικά λαχανικά τα κάνουμε σαλάτα , αφού πρώτα τα βράσουμε .
Είμαι σίγουρος ότι η επόμενη ερώτηση που θα κάνει η κυρία , θα είναι πως λέγονται αυτές οι σαλάτες και μέσα από το στόμα μου ξεπετάχτηκε μια λέξη :"μπροκολοσαλάτα !!!!" Η κυρία χαμογέλασε και ξαναρώτησε : " Αλήθεια , παιδιά πως μπορούμε να πούμε τη σαλάτα που έχει μπρόκολο ; Μπορούμε να την κάνουμε μια λέξη ;" Τώρα κατάλαβα τι ήθελε να κάνουμε η κυρία . Ήθελε να παίξουμε με τις λέξεις και να κάνουμε σύνθετες . Η κυρία το κάνει συχνά αυτό , γιατί είπε πως μ' αυτό τον τρόπο μαθαίνουν τη γλώσσα καλύτερα και τα παιδάκια που δεν είναι η ελληνική η μητρική τους γλώσσα .
Πήραμε λοιπόν τις καρτέλες με τα λαχανικά και σκεφτήκαμε ποιες μπορούμε να τις ενώσουμε και να τις κάνουμε μια λέξη . Μελιτζάνα και σαλάτα μας κάνουν μελιτζανοσαλάτα . Πατάτα και σαλάτα κι έτοιμη η πατατοσαλάτα .
Πολύ μου αρέσει όταν παίζω με τις λέξεις και φτιάχνω καινούριες . Θυμήθηκα ξαφνικά πως η γιαγιά μου πριν λίγο καιρό , που νήστευε , έτρωγε μια ροζ σαλάτα κι έσπευσα να ρωτήσω κι εγώ κάτι ! Μόνο η κυρία θα ρωτάει ; " Κυρία , η γιαγιά μου έτρωγε μια μέρα μια σαλάτα πολύ περίεργη ! Είχε χρώμα ροζ ! Πώς τη λένε ; " "Ταραμοσαλάτα ", μου είπε χαμογελώντας .
Κι εκείνη την ώρα , σαν να της ήρθε κι άλλη ιδέα της κυρίας μας κι είπε : " Μήπως έχετε φάει ποτέ κάποια σαλάτα φτιαγμένη με άλλα υλικά ; " Και βέβαια είχαμε φάει ! Η μαμά μου κάθε μέρα φτιάχνει το βράδυ μια ωραία φρουτοσαλάτα !
" Όταν πήγαμε διακοπές , παραγγείλαμε μια σαλάτα με μακαρόνια ! Μακαρονοσαλάτα , την είπανε , νομίζω ! " , είπε ένα αγοράκι . Κι άλλοι είπαν για σαλάτες με άλλα υλικά : με καβουράκια (καβουροσαλάτες ) , για σαλάτες με τυρί (τυροσαλάτες ) κι η συζήτηση δεν είχε τελειωμό !
Πάντως , κατάλαβα πως η κυρία έμεινε πολύ ευχαριστημένη που φτιάξαμε τόσες καινούριες λέξεις !
Είμαι πολύ μικρός για να ξέρω πολλά πράγματα για τις λέξεις ! Ένα όμως κατάλαβα ότι η λέξη που μπαίνει μπροστά από τη λέξη σαλάτα δείχνει και τι είδους σαλάτα είναι ! (Προσδιοριστικά σύνθετα )
Στην αγγουροντομάτα , όμως δε συμβαίνει το ίδιο . Εκεί και οι δυο λεξούλες είναι απλά η μια δίπλα στην άλλη . (Παρατακτικά σύνθετα)
Σύνθετες λέξεις στο νηπιαγωγείο με τη λέξη σαλάτα .
Η σύνθεση λέξεων μέσα από τα μάτια ενός παιδιού .
Όταν μάθαμε για τα λαχανικά στο νηπιαγωγείο , η κυρία είπε : "Πώς τρώμε λοιπόν τα λαχανικά ; " Κάποιο παιδάκι βιάστηκε να πει ότι τα μαγειρεύουμε . Μου φάνηκε , όμως πως δεν ικανοποιήθηκε και πολύ από αυτή την απάντηση η κυρία . Τότε λοιπόν της είπα κι εγώ πως κάνουμε σαλάτα . Αμέσως έλαμψε το πρόσωπό της .
Τι σκεφτόταν ; Να φτιάξουμε μήπως καμιά σαλάτα στο νηπιαγωγείο . Και φυσικά δεν έχασε την ευκαιρία !
Και μας ρώτησε ευθύς αμέσως που μπορούμε να βρούμε λαχανικά . Για καλή της τύχη , υπήρχε ένα μανάβικο κοντά στο νηπιαγωγείο μας , αλλά και λαϊκή αγορά να υπήρχε σίγουρα κι εκεί θα μας πήγαινε για να βρούμε αυτό που θέλαμε ! Κι εμείς άλλο που δε θέλαμε ! Θα πηγαίναμε στο μανάβη , θα βλέπαμε λογής - λογής φρούτα και λαχανικά . Δε σας κρύβω πως κάποιοι από εμάς ούτε που ξέραμε πως θα είναι , γιατί η μαμάδες δε συνηθίζουν να παίρνουν τα παιδιά τους για ψώνια . Αλήθεια , γιατί το κάνουν αυτό ,δεν μπορώ να το καταλάβω ! Ίσα ίσα θα μαθαίναμε περισσότερα πράγματα , θα αποκτούσαμε καινούριες εμπειρίες , όπως άκουσα να λέει μια μέρα η κυρία .
Έτσι , λοιπόν , πήγαμε στο μανάβικο και γυρίσαμε με τα λαχανικά μας . Η κυρία τα έπλενε και μετά τα έκοψε και τα έβαλε σε πολλά πιατάκια . Εμείς περιμέναμε με ανυπομονησία να τις δοκιμάσουμε ! Αφού τις φάγαμε ... η κυρία ρώτησε :"Ποια λαχανικά χρησιμοποιήσαμε , παιδιά για να φτιάξουμε τις σαλάτες μας ;" Κι εμείς τις είπαμε πως χρησιμοποιήσαμε αγγουράκι , ντομάτα , καρότο , λάχανο και μαρούλι .
Και η κυρία είπε αμέσως :" Πώς λέτε να ονομάζεται η σαλάτα που έχει ντομάτα ;" Ντοματοσαλάτα φυσικά , της απαντήσαμε όλοι με ένα στόμα !
Έπειτα μας ρώτησε και για τις άλλες κι εμείς τις είπαμε : καροτοσαλάτα , λαχανοσαλάτα , μαρουλοσαλάτα .
"Και η σαλάτα με το αγγουράκι ;" μας ξαναρώτησε επίμονα ! Όλο ερωτήσεις είναι αυτή η κυρία ! Γιατί δεν το λέει η ίδια ; Δεν πρόσεξε ότι μαζί με το αγγουράκι βάλαμε και ντοματούλα ; Τότε , σήκωσα το χεράκι μου και της είπα πως τη λένε αγγουροντοματοσαλάτα . Όμως , ένα κοριτσάκι , που καθόταν δίπλα μου διαφώνησε . "Εγώ , είπε άκουσα πως τη λένε αγγουροντομάτα " .
Τότε αναρωτήθηκα φωναχτά , γιατί δεν πήραμε κι άλλα λαχανικά από το μανάβικο , αφού γίνονται σαλάτες και με άλλα ! "Γιατί , λέτε , παιδιά ;" , είπε πάλι η κυρία . Ένα κοριτσάκι είπε τότε πως μερικά λαχανικά τα κάνουμε σαλάτα , αφού πρώτα τα βράσουμε .
Είμαι σίγουρος ότι η επόμενη ερώτηση που θα κάνει η κυρία , θα είναι πως λέγονται αυτές οι σαλάτες και μέσα από το στόμα μου ξεπετάχτηκε μια λέξη :"μπροκολοσαλάτα !!!!" Η κυρία χαμογέλασε και ξαναρώτησε : " Αλήθεια , παιδιά πως μπορούμε να πούμε τη σαλάτα που έχει μπρόκολο ; Μπορούμε να την κάνουμε μια λέξη ;" Τώρα κατάλαβα τι ήθελε να κάνουμε η κυρία . Ήθελε να παίξουμε με τις λέξεις και να κάνουμε σύνθετες . Η κυρία το κάνει συχνά αυτό , γιατί είπε πως μ' αυτό τον τρόπο μαθαίνουν τη γλώσσα καλύτερα και τα παιδάκια που δεν είναι η ελληνική η μητρική τους γλώσσα .
Πήραμε λοιπόν τις καρτέλες με τα λαχανικά και σκεφτήκαμε ποιες μπορούμε να τις ενώσουμε και να τις κάνουμε μια λέξη . Μελιτζάνα και σαλάτα μας κάνουν μελιτζανοσαλάτα . Πατάτα και σαλάτα κι έτοιμη η πατατοσαλάτα .
Πολύ μου αρέσει όταν παίζω με τις λέξεις και φτιάχνω καινούριες . Θυμήθηκα ξαφνικά πως η γιαγιά μου πριν λίγο καιρό , που νήστευε , έτρωγε μια ροζ σαλάτα κι έσπευσα να ρωτήσω κι εγώ κάτι ! Μόνο η κυρία θα ρωτάει ; " Κυρία , η γιαγιά μου έτρωγε μια μέρα μια σαλάτα πολύ περίεργη ! Είχε χρώμα ροζ ! Πώς τη λένε ; " "Ταραμοσαλάτα ", μου είπε χαμογελώντας .
Κι εκείνη την ώρα , σαν να της ήρθε κι άλλη ιδέα της κυρίας μας κι είπε : " Μήπως έχετε φάει ποτέ κάποια σαλάτα φτιαγμένη με άλλα υλικά ; " Και βέβαια είχαμε φάει ! Η μαμά μου κάθε μέρα φτιάχνει το βράδυ μια ωραία φρουτοσαλάτα !
" Όταν πήγαμε διακοπές , παραγγείλαμε μια σαλάτα με μακαρόνια ! Μακαρονοσαλάτα , την είπανε , νομίζω ! " , είπε ένα αγοράκι . Κι άλλοι είπαν για σαλάτες με άλλα υλικά : με καβουράκια (καβουροσαλάτες ) , για σαλάτες με τυρί (τυροσαλάτες ) κι η συζήτηση δεν είχε τελειωμό !
Πάντως , κατάλαβα πως η κυρία έμεινε πολύ ευχαριστημένη που φτιάξαμε τόσες καινούριες λέξεις !
Είμαι πολύ μικρός για να ξέρω πολλά πράγματα για τις λέξεις ! Ένα όμως κατάλαβα ότι η λέξη που μπαίνει μπροστά από τη λέξη σαλάτα δείχνει και τι είδους σαλάτα είναι ! (Προσδιοριστικά σύνθετα )
Στην αγγουροντομάτα , όμως δε συμβαίνει το ίδιο . Εκεί και οι δυο λεξούλες είναι απλά η μια δίπλα στην άλλη . (Παρατακτικά σύνθετα)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου